BAŞVURU KONUSU: ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNÜN İHLALİ HAKKINDADIR
25/08/2021 Tarih ve 31579 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Kamu Görevlilerin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme" başlıklı Tebliğin "Kamu Görevlilerin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklar" başlıklı ikinci kısmının "Kamu Görevlilerinin Geneline Yönelik Toplu Sözleşme" başlıklı birinci bölümünde toplu sözleşme ikramiyesi başlıklı 23'üncü maddesinde yer alan "… kamu görevlisi sendikasının kurulu olduğu hizmet kolundaki sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının en az % 1'inden fazla sendika üyesi kaydeden sendikalara üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine…"ibaresinin ve buna bağlı olarak maddenin ikinci fıkrasında yer alan "...Birinci fıkraya göre üye sayılarının tespitinde ödeme tarihi itibariyle Resmi Gazetede en son yayımlanan ‘4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına İlişkin İstatistik Hakkında Tebliğ’ esas alınır." şeklindeki düzenlemenin Uluslararası Çalışma Örgütü nezdinde düzenlenmiş olup; Türkiye’nin tarafı olduğu 87 ve 98No’lu Sözleşmelere aykırılık teşkil ettiği ve örgütlenme özgürlüğünü açıkça ihlal ettiğinden ötürü, konu hakkında gereğinin yapılması ve söz konusu ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tavsiyede bulunulması talebinden ibarettir.
BAŞVURU TARİHİ : 24/09/2021
AÇIKLAMALAR :
1. Ayrım olmaksızın sendika üyesi kamu görevlileri yasada açıkça toplu sözleşme ikramiyesine hak kazandıkları halde,başvuru konusu düzenleme nedeniyle hizmet kolunda %1 olarak tespit edilen barajın altında kalan sendika üyelerinin bu hakları ellerinden alınmış durumdadır. Bu sebeple sendikamız üye kaybı yaşamaktadır. Anılan düzenleme sendikalar açısından imkan eşitsizliği meydana getirip; örgütlenme özgürlüğünü açıkça ihlal etmektedir. Bu bağlamda; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 25 Ağustos 2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmi Gazetede Tebliğ olarak yayımlanarak yürürlüğe giren başvuru konusu toplu sözleşmenin 23'üncü maddesinde yer alan ''...en az %1'den fazla sendika üyesi kaydeden sendikalara ...'' ibaresi ve devamında düzenlenen "Birinci fıkraya göre üye sayılarının tespitinde ödeme tarihi itibariyle Resmi Gazetede en son yayımlanan " 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına İlişkin İstatistik Hakkında Tebliğ" esas alınır." hükmü, 87, 98 ve 151 No’lu ILO Sözleşmeleri hükümlerine açıkça aykırılıklar barındırdığından işbu başvuruyu yapma gereği doğmuştur. Somut olayımızı Türkiye’nin taraf olduğu başvuru konusunu yakından ilgilendiren ILO Sözleşmelerinin ilgili hükümleriyle birlikte değerlendirecek olursak;
2.87 NO'LU ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) SÖZLEŞMESİ
BÖLÜM I- Örgütlenme Özgürlüğü
Madde 2-Çalışanlar ve işverenler herhangi bir ayırım yapılmaksızın önceden izin almadan istedikleri kuruluşları kurmak ve yalnız bu kuruluşların tüzüklerine uymak koşulu ile bunlara üye olmak hakkına sahiptirler.
Madde 3/2- Kamu makamları bu hakkı sınırlayacak veya bu hakkın yasaya uygun şekilde kullanılmasına engel olacak nitelikte her türlü müdahaleden sakınmalıdırlar.
Madde 4- Çalışanların ve işverenlerin örgütleri yönetsel yoldan feshedilme veya faaliyetten menedilmeye tabi tutulamazlar.
Madde 11- Hakkında bu sözleşmenin yürürlükte bulunduğu Uluslararası Çalışma Örgütünün her üyesi, çalışanların ve işverenlerin örgütleme hakkını serbestçe kullanmalarını sağlamak amacıyla gerekli ve uygun bütün önlemleri almakla yükümlüdür.
Başvuru konusu düzenleme sözleşmenin bu hükümleri ile koruma altına alınan sendika kurma ve sendikaya üye olma haklarına açıkça bir saldırı niteliğinde olup; Türkiye’nin bu sözleşmeye taraf olması münasebetiyle Uluslararası Çalışma Örgütü yetkilileri bu hak ihlaline karşı müdahaleci olmalıdır. Çünkü kamu makamları tarafından belirlenen bir barajın altında kalan sendikalar, diğerleri ile arasında oluşturulan fırsat eşitsizliği sebebiyle örgütlenme hakkından, hakkın kullanılması neredeyse imkânsız hale getirilmek suretiyle mahrum bırakılmaktadır.
3.98 SAYILI ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) SÖZLEŞMESİ
Madde 1/1- İşçiler çalışma hususunda sendika hürriyetine halel getirmeye matuf her türlü fark gözetici harekete karşı tam bir himayeden faydalanacaktır.
Maddenin amacından işçi memur ayrımı yapılmaksızın çalışanın sendika hürriyetinin himaye edildiği anlaşılmaktadır. Başvuru konusu toplu sözleşmeyle birlikte ise kurulu olduğu hizmet kolunda sendika üyesi olabilecek toplam kamu görevlisi sayısının %1'inden fazla sendika üyesi kaydeden bir sendikaya üye olan memur 400,00 TL Toplu Sözleşme İkramiyesi alabilecekken, sendikamız üyeleri bu haktan yararlandırılmamaktadır. Söz konusu bu düzenlemeyle anılan hükmün aksi yönünde olacak şekilde sendika üyesi olan kamu görevlileri arasında toplu sözleşme ikramiyesi bakımından ayrıma gidilmesi açıkça ILO sözleşmesine aykırılık teşkil etmektedir.
4.Ayrıca; “ILO Örgütlenme Özgürlüğü Komitesi Kararları Derlemesi” kitabında (Uluslararası Çalışma Bürosu- Cenevre: ILO, 6. baskı, 2019) "ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ ALANINDA SAĞLANMASI GEREKEN EVRENSELLİK, SÜREKLİLİK, ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK, ADALET VE EŞİT MUAMELE İLKELERİ HATIRLATILARAK ilgili kararlar derlenmiştir:
Bu bağlamda; örgütlenme özgürlüğü alanında sağlanması gereken evrensellik, süreklilik, öngörülebilirlik, adalet ve eşit muamele ilkesi göz ardı edilmek suretiyle tesis edilen sendika üye sayısına göre toplu sözleşme ikramiyesine hak kazanılacağına ilişkin düzenlemenin bu haliyle ILO’nun ilgili sözleşmelerine aykırılık içerdiği kıymetlendirilmektedir.
Bu başvuruya destek veren Birlikler; HEP-SEN, Sağlık Ordusu SEN, Biz Sağlık SEN, Tüm Sağlık SEN, Sağlık Liyakat SEN,Onur Sağlık SEN, Yurt Sağlık SEN, Mil Sağlık SEN, Huzur SEN, Şehit Gazi SEN Sağlık ,Anadolu Sağlık Sen, Birlik Sağlık SEN, Sağlık Çalışanları Sendikası, Güven Sağlık SEN
NETİCE ve TALEP: Yukarıda arz ve izah ettiğimiz nedenlerle ve kurumunuz tarafından re’sen rastlanacak sair sebeplerle;
Başvurumuzun kabul edilerek; başvuru konusu toplu sözleşme hükümlerinin 87 ve 98 No’lu sözleşmelerle koruma altına alınan sendikal hakların ve örgütlenme özgürlüğünün ihlalini içerdiğini değerlendirdiğimizden, söz konusu hak ihlalinin ortadan kaldırılması adına ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tavsiyede bulunulmasını saygılarımızla arz ve talep ederiz.
