HYP (Halk Sağlığı Yönetim Platformu); Sağlık Bakanlığı’nın, toplumun sağlık düzeyini yükseltmek amacıyla yürüttüğü tarama ve izlem faaliyetlerinin dijital olarak takip edildiği bir sistemdir.
Aile hekimi biriminde yapılan:
✔ Gebe, bebek, çocuk izlemleri
✔ Aşılamalar
✔ Kanser taramaları
✔ Kronik hastalık izlemleri
✔ Yaşlı sağlığı değerlendirmesi
✔ Vital bulgu takibi gibi işlemler HYP kapsamında yer alır.
Bu işlemler performans katsayısı oluşturur ve hem “Hekimin” hem de “Aile Sağlığı Hemşire-Ebesinin” maaşına etki eder.
HYP NASIL YAPILIR?
HYP’ye kaydedilecek işlemler genellikle şu adımlarla yapılır:
✔ Birey, Aile Sağlığı Merkezine gelir ya da ev ziyareti yapılır.
✔ Kapsam dahilindeki izlem veya tarama işlemi gerçekleştirilir.
✔ Yapılan işlem AHBS (Aile Hekimliği Bilgi Sistemi) üzerinden HYP modülüne eksiksiz ve zamanında girilir.
✔ Sistem, yapılan işlemin zamanlamasını ve doğruluğunu denetleyerek katsayıya katkısını belirler.
Örneğin: 65 yaş üstü birey için evde kan basıncı, glukoz ölçümü, genel sağlık durumu sorgulaması yapılırsa bu, “yaşlı sağlığı değerlendirmesi” olarak HYP’ye girilir.
HYP YAPMAK KİMLERİN GÖREVİ?
✔ Aile Hekimi ve Aile Sağlığı Hemşire-Ebesi birlikte sorumludur.
✔ Ancak önceki uygulamada tüm performans katsayısı hekimin yaptığı işlemlere göre belirlenmekteydi.
✔ Yeni düzenlemeyle artık Aile Sağlığı Hemşire-Ebesi kendi kontrolünde olan iki HYP parametresinden (vital bulgu – yaşlı sağlığı değerlendirmesi) doğrudan sorumlu hale gelmiştir.
HYP YAPILIRSA/YAPILMAZSA NE OLUR?
Yapılırsa:
✔ Aile Sağlığı Hemşire-Ebesinin maaşına performans katsayısı pozitif olarak yansır.
✔ Vital bulgu (%90) → 1.06
✔ Yaşlı değerlendirmesi (%90) → 1.13
✔ İkisi birlikte yapılırsa → 1.1978 katsayısı elde edilir.
Yapılmazsa:
✔ Aile Sağlığı Hemşire-Ebesi kendi kontrolünde olan iki HYP parametresini birden yapmazsa, 0,9021 negatif katsayısı ile maaş kaybı yaşar.
✔ Ayrıca Aile Hekiminin yaptığı birim katsayısı yüksek olsa bile, bu katsayıdan faydalanamaz.
✔ Aile Sağlığı Hemşire-Ebesi hiç performans katsayısı alamaz hale gelir.
Son Düzenlemenin Artı ve Eksileri Nelerdir?
Artıları:
✔ Aile Sağlığı Hemşire-Ebesine bağımsız sorumluluk verilmiştir. Artık kendi yaptığı işlemler doğrudan maaşa yansımaktadır.
✔ Aile Sağlığı Hemşire-Ebesi HYP’yi tam yaparsa Birim Nüfusu 3339 üzerinde olduğu sürece Hekimin HYP yapmamasından etkilenmez.
✔ Performans hesaplamaları daha şeffaf ve ölçülebilir hale gelmiştir.
Eksileri:
✔ HYP işlemlerinin %90 oranında yapılması saha şartlarında zorlayıcı olabilir. (Personel eksiği, randevuya gelmeyen hasta, ulaşılması zor gruplar vs.)
✔ Yeni parametrelerin yürütülmesi için zaman, ekipman ve planlama gereksinimi artmıştır.
✔ Bazı durumlarda iş yükü artışı ve “yetiştirme baskısı” yaşanabilir.